25 May Spašavaj šta se može – ili preporuke za back-up podataka
Pored otkazivanja komponenti u samom računaru čest razlog za gubljene podataka su različiti virusi i drugi negativni uticaji kojima su računari izloženi usljed korišćenja interneta, bez koga se svakodnevno poslovanje više ne može zamisliti. Najrizičnija grupa korisnika su oni koji na računaru nemaju licencirani antivirus.
S tim u vezi je tzv. “back up” (bek-ap) za koji je većina korisnika čula, ali malo njih zna kako se koristi. Pokušaćemo ukratko da objasnimo pravilnu proceduru za bekap podataka.
Prvo, važne podatke je potrebno držati odvojeno od sistema. Podaci se obično drže na Desktopu, u folderu “My Documents”, ali je mnogo bolje i sigurnije da imate posebnu particiju na disku (korisnicima Windows operativnog sistema poznatija kao disk D ili disk E). U slučaju pada sistema, sve ostaje bezbjedno na posebnoj particiji, odnosno dijelu diska rezervisanog samo za podatke.
Zavisno od učestalosti ažuriranja, korisnik sam procjenjuje na koliko dana je neophodno raditi backup. Postoje programi koji to rade automatski.
Eksterni hard disk – kao jedno od sigurnijih rješenja
Za uspješan bek-ap podataka optimalno je koristiti dodatni eksterni hard disk koji ćete priključivati na računar isključivo prilikom bekapa i na taj način izbjeći njegovo bespotrebno korišćenje. Posebno treba voditi računa da se ovaj disk postavi tako da ga je nemoguće fizički oboriti ili povući kabal, npr. pored računara na stolu.
Preporučujemo da napravite dvije particije na eksternom disku kako biste izbjegli dodatne probleme. Naime, ako imate samo jednu particiju na kojoj je kopija podataka stara npr. mjesec dana potrebno je da je izbrišete da biste prebacili najnovije podatke. Međutim, može se desiti da baš u tom trenutku, posle brisanja eksternog diska primijetite da disk sa najnovijim podacima u kompjuteru više ne čita podatke, iako ih vi vidite. Zato je potrebno uraditi backup na sljedeći način:
- napravite 2 particije na eksternom disku;
- kopirajte podatke iz računara na prvu particiju eksternog diska;
- sljedeći put, PRVO kopirajte najnovije podatke iz računara na drugu particiju eksternog diska, a zatim formatirajte njegovu prvu particiju (ili prilikom sljedećeg bekapa);
- isključite eksterni hard disk jer nema potrebe da radi do sljedećeg bekapa, a tako ga ujedno štitite od virusa.
Na ovaj način obezbijedjujete rezervnu kopiju u slučaju da neki od diskova prestane da čita podatke (iako je do trenutka kopiranja disk bio naizgled u redu).
Viši nivo zaštite podataka je zaštita od prirodnih katastrofa ili uništenja prostorija. Da bi se obezbijedili od ovoga, potrebno je čuvati kopije podataka van prostorija kompanije. Podaci se periodično kopiraju sa bekap uređaja u kompaniji na prenosivi medijum (CD, DWD, externi HDD) i skadište se na za to predviđenim lokacijama. Ovaj proces omogućava da se podaci vaše kompanije dodatno štite od uništenja prostorija gdje su smješteni računari i uređaji za bekap. Takođe, podaci su sigurni i u slučaju poplava, pljački, požara i sličnih situacija.